Kurkuma, ta niezwykła roślina z rodziny imbirowatych, od wieków jest ceniona zarówno za swoje właściwości lecznicze, jak i walory kulinarne. Pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej przyprawa zyskuje coraz większą popularność na całym świecie, a to za sprawą jej wszechstronności i niezwykłych dobrodziejstw, jakie może przynieść naszemu organizmowi.
Kurkuma, ta niezwykła roślina z rodziny imbirowatych, od wieków jest ceniona zarówno za swoje właściwości lecznicze, jak i walory kulinarne. Pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej przyprawa zyskuje coraz większą popularność na całym świecie, a to za sprawą jej wszechstronności i niezwykłych dobrodziejstw, jakie może przynieść naszemu organizmowi.
W niniejszym artykule odkryjemy, co kryje się pod pojęciem „kurkuma”, poznamy jej skład i właściwości, a także przyjrzymy się, w jaki sposób można wykorzystywać tę roślinę zarówno w kuchni, jak i w celu poprawy własnego zdrowia. Przekonasz się, że kurkuma to prawdziwa skarbnica korzyści, której warto bliżej się przyjrzeć.
Czym jest kurkuma?
Kurkuma, znana również jako ostryż długi lub szafran indyjski, to roślina z rodziny imbirowatych, której kłącza są wykorzystywane jako przyprawa i barwnik. Charakteryzuje się ona intensywnie żółtym, a wręcz pomarańczowym zabarwieniem, które nadaje potrawom nie tylko wyjątkowy wygląd, ale także niezwykły, lekko gorzkawy i korzenny smak.
Choć kurkuma jest powszechnie kojarzona z kuchnią indyjską, jej zastosowanie sięga znacznie dalej. Już od ponad 4000 lat jest wykorzystywana w medycynie ajurwedyjskiej, a także w tradycyjnej medycynie chińskiej i bliskowschodniej. Jej niezwykłe właściwości lecznicze, a także wszechstronne zastosowanie w kuchni, sprawiają, że jest ona określana mianem „złotej przyprawy” lub „złotego korzenia”.
Skład i właściwości kurkumy
Kurkuma zawiera ponad 300 różnych związków chemicznych, z których najważniejszym jest kurkumina – żółty barwnik, będący głównym składnikiem aktywnym tej rośliny. Kurkumina odpowiada za większość właściwości leczniczych kurkumy, takich jak:
Działanie przeciwzapalne
Kurkumina wykazuje silne działanie przeciwzapalne, porównywalne, a nawet przewyższające popularne leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy aspiryna. Pomaga ona w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie, co czyni ją bardzo przydatną w leczeniu wielu chorób o podłożu zapalnym.
Właściwości antyoksydacyjne
Kurkumina jest potężnym antyoksydantem, który neutralizuje wolne rodniki i chroni komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Dzięki temu może ona pomóc w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób, w tym chorób serca, nowotworów oraz schorzeń neurodegeneracyjnych.
Działanie przeciwnowotworowe
Liczne badania wskazują, że kurkumina może być skuteczna w profilaktyce i leczeniu różnych typów nowotworów, w tym raka skóry, płuc, jamy ustnej, jelita grubego, prostaty i piersi. Związek ten wykazuje zdolność do hamowania proliferacji komórek rakowych, indukcji apoptozy (zaprogramowanej śmierci komórek) oraz ograniczania angiogenezy (powstawania nowych naczyń krwionośnych w guzie).
Wsparcie pracy mózgu
Kurkumina może korzystnie wpływać na funkcje poznawcze, poprawiając pamięć i koncentrację. Ponadto wykazuje ona działanie neuroprotekcyjne, co oznacza, że może chronić neurony przed uszkodzeniami i wspierać ich regenerację. Dlatego też jest badana pod kątem potencjalnego zastosowania w profilaktyce i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.
Regulacja poziomu cukru i cholesterolu
Badania sugerują, że kurkumina może mieć korzystny wpływ na metabolizm glukozy i lipidów. Wykazuje ona zdolność do obniżania poziomu cukru we krwi oraz korzystnego wpływania na profil lipidowy, przyczyniając się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL i podwyższenia „dobrego” cholesterolu HDL.
Wsparcie układu trawiennego
Kurkuma może być pomocna w leczeniu różnych dolegliwości układu pokarmowego, takich jak wrzody, zespół jelita drażliwego czy zapalenie jelit. Wynika to z jej właściwości przeciwzapalnych, a także zdolności do stymulowania wydzielania żółci, która ułatwia trawienie i eliminację toksyn z organizmu.
Łagodzenie bólu menstruacyjnego
Badania wykazały, że regularne spożywanie kurkumy może pomagać w łagodzeniu bolesnych dolegliwości menstruacyjnych u kobiet. Przypisuje się to jej działaniu przeciwzapalnemu i zdolności do zmniejszania skurczów macicy.
Podsumowując, kurkuma to roślina obdarzona niezwykłymi właściwościami, które czynią ją prawdziwym „superzdrowym” składnikiem diety. Jej wszechstronne zastosowanie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń czyni ją cennym elementem zdrowego stylu życia.
Jak wykorzystać kurkumę w kuchni?
Kurkuma jest niezwykle wszechstronną przyprawą, która znajduje zastosowanie w wielu różnorodnych potrawach. Oto kilka sposobów, w jaki można ją wykorzystać w kuchni:
Dania indyjskie i azjatyckie
Kurkuma jest jednym z podstawowych składników wielu tradycyjnych dań kuchni indyjskiej, takichjak curry, masale czy tandoori. Dodaje ona tym potrawom charakterystyczny żółty kolor i intensywny, korzenny smak.
Zupy i sosy
Kurkuma świetnie sprawdza się w zupach, zarówno mięsnych, jak i warzywnych. Nadaje im piękny, złocisty odcień i wzbogaca smak. Można ją również wykorzystywać do przyrządzania różnego rodzaju sosów, np. do sałatek czy dań mięsnych.
Ryż i makarony
Dodanie odrobiny kurkumy do gotowanego ryżu lub makaronu sprawia, że nabierają one niezwykłego, korzennego zapachu i smaku. Ponadto kurkuma barwi je na intensywny, żółty kolor.
Napoje i desery
Kurkuma znajduje również zastosowanie w napojach, takich jak herbata, latte czy smoothie. Można ją również wykorzystywać w słodkich wypiekach, dodając do ciast, ciasteczek czy lodów.
Warto pamiętać, że kurkuma ma intensywny smak, dlatego jej ilość w potrawach należy dozować z umiarem. Ponadto, aby zwiększyć wchłanianie kurkuminy, warto łączyć ją z czarnym pieprzem, który zawiera piperynę – związek pomagający w absorpcji tego cennego składnika.
Artykuł zewnętrzny.